Çanakkale'nin İlk
Deprem İzolatörlü Konutları
Sismik İzolasyon
Nedir?
Sismik izolatörler yapılara etkiyen deprem kaynaklı zararların azaltılması amacıyla kullanılmaktadır.
Sismik izolatörler, yapıyı izolatör altı ve izolatör üstü olarak isimlendirilen iki bölüme ayırarak, deprem yüklerinin üst yapıya çok daha az oranda iletilmesini sağlamaktadır.
Sismik izolatörlerin üretiminde kullanılan malzemeler kauçuk veya sürtünme esaslı olabilmektedir. Belirtilen malzemeler düşey yönde rijit (düşük deformasyon gösteren), yatay yönde ise esnek davranış göstermektedir. Sismik izolatörler kauçuk gibi enerji sönümleyici malzemelerden yararlanılarak geliştirilmekte ve böylece yapıya etkiyen deprem enerjisinin büyük bölümü sönümlenmekte, üst yapıda oluşacak hasarlar engellenmektedir.
Buna bağlı olarak, deprem etkisindeki konvansiyonel bir yapı büyük ve (üst katlara doğru) gittikçe artan yer değiştirmelere maruz kalırken, izolatörlü bir yapıda küçük ve yapı boyunca birbirine daha yakın yer değiştirmeler meydana gelmektedir.
Böylelikle yapıda yaşayan insanlar ve (içerik olarak tabir edilen) eşyalar güvende kalmakta, yapı depremden sonra kesintisiz şekilde kullanılabilmektedir.
Kurşun Çekirdekli Kauçuk İzolatör
LEAD RUBBER BEARING
Otomatik merkezleme özelliğinin öne çıktığı (LRB) kurşun çekirdekli kauçuk izolatörün düşey yük aktarma işlemi aşağıdaki katmanlar sayesinde gerçekleşmektedir.
• Kiriş gövdesi
• Üst gömülü çelik lavhası
• Üst bağlantı çelik levhası
• Üst sızdırmazlık levhası
• Lamine kauçuk, kurşun çekirdek ve sertleştirilmiş çelik levhası
• Alt sızdırmazlık levhası
• Alt bağlantı çelik levhası
• Ayak
LRB kurşun çekirdekli kauçuk izolatörün yatay yük aktarma işlemi aşağıdaki katmanlar sayesinde gerçekleşmektedir.
• Dayanak
• Alt ankraj bileşeni
• Alt bağlantı çelik levhası
• Kesme anahtarı, alt sızdırmazlık levhası
• Lamine kauçuk, kurşun çekirdek ve sertleştirilmiş çelik levhası
• Üst sızdırmazlık levhası, kesme anahtarı
• Üst bağlantı çelik levhası
• Üst gömülü çelik levhası
• Üst ankraj bileşeni yoluyla kiriş gövdesi
Yüksek deplasman ihtiyacını karşılayan performans limiti TBDY-2018'e göre % 200 iken FAGO LRB'nin performansı % 450'ye kadar çıkmaktadır.
LRB İzolatörlerin Özellikleri
• Düşey rijitliği sabit olup, iyi bir sönüm etkisine ve yeniden merkezleme özelliğine sahiptir.
• Depremlerin neden olduğu büyük yer değiştirme ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte yatay rijitliği bulunmaktadır.
• Kurşun çekirdiğin yüksek sönümleme etkisi ve iyi enerji dağıtma kapasitesi bulunmaktadır.
• Doğal kauçuk esas olarak kullanılır ve ısı geniş bir aralığa dağıtılabilmektedir.
• Merkezde yer alan kurşunun kaplayacağı alan ayarlanabilir ve bu özellikten izolatörün
sönümleme kapasitesini belirlemek için yararlanılmaktadır.
• Montajı kolay olup, önerilen periyodik bakımlar düşük maliyetlidir.